Vượt quá kỳ vọng
Tổng thống Donald Trump đã tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên mức chảy nước mắt, khiến Bắc Kinh áp dụng các biện pháp trả đũa đối với hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ trong một cuộc leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới mà thị trường lo sợ sẽ dẫn đến suy thoái toàn cầu.
Dữ liệu hôm thứ Tư cho thấy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc tăng 5.4% trong quý tháng 1-3 so với một năm trước đó, không đổi so với quý IV, nhưng vượt quá kỳ vọng của các nhà phân tích trong một cuộc thăm dò của Reuters về mức tăng 5.1%.
Tuy nhiên, triển vọng dự kiến sẽ ảm đạm, khi cú sốc thuế quan của Washington giáng vào xuất khẩu động cơ quan trọng, gây áp lực lên các nhà lãnh đạo Trung Quốc khi họ cố gắng giữ cho nền kinh tế nước họ ổn định và ngăn chặn tình trạng mất việc làm hàng loạt.
Ông Xu Tianchen, nhà kinh tế cấp cao tại Economist Intelligence Unit, cho biết các biện pháp kích thích của chính phủ đã thúc đẩy tiêu dùng và hỗ trợ đầu tư, ông gọi tốc độ 5.4% là ‘một khởi đầu rất tốt’.
Ông Xu nói: ‘Trong hai năm qua, mỗi khi Trung Quốc có một quý đầu tiên đầy khởi sắc thì sẽ có một quý thứ hai đáng thất vọng’, đồng thời nói thêm rằng ‘cần có phản ứng chính sách mạnh mẽ và kịp thời’ do áp lực gia tăng từ thuế quan của Hoa Kỳ.
Một loạt dữ liệu gần đây đã chỉ ra sự phục hồi kinh tế không đồng đều, với mức vay vốn ngân hàng vượt quá mong đợi và hoạt động nhà máy đang tăng tốc. Nhưng tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và dai dẳng đang làm dấy lên lo ngại về nhu cầu yếu.
Hơn nữa, các nhà phân tích cho rằng xuất khẩu tăng vọt trong của Trung Quốc vào tháng 3 là do các nhà máy gấp rút vận chuyển hàng hóa để chạy đua với mức thuế mới nhất của Trump, xu hướng tăng này sẽ đảo ngược mạnh trong những tháng tới khi các khoản thuế lớn của Hoa Kỳ có hiệu lực.
Thách thức chưa từng có
Trong năm 2025, nền kinh tế dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ giảm 4.5% so với cùng kỳ năm trước, chậm lại so với tốc độ 5.0% của năm ngoái và không đạt được mục tiêu chính thức là khoảng 5.0%. Nhiều nhà phân tích đã cắt giảm mạnh dự báo GDP của họ cho năm nay.
UBS đã hạ dự báo tăng trưởng năm 2025 của Trung Quốc xuống 3.4% từ 4%, với giả định rằng việc tăng thuế quan giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ vẫn được duy trì và Bắc Kinh sẽ tung ra các biện pháp đáp trả. Các nhà phân tích tại UBS cho biết: ‘Chúng tôi cho rằng cú sốc thuế quan gây ra những thách thức chưa từng có đối với xuất khẩu của Trung Quốc và sẽ đặt ra những điều chỉnh lớn trong nền kinh tế trong nước’.
Thuế quan của Hoa Kỳ đã kéo nhiều quốc gia khác vào vòng vây, và Trump đã nhắm mục tiêu vào Trung Quốc để áp dụng các khoản thuế lớn nhất.
Tuần trước, Trump đã tăng thuế đối với Trung Quốc lên 145%, khiến Bắc Kinh tăng thuế đối với hàng hóa của Hoa Kỳ lên 125% và bác bỏ các hành động thương mại của Hoa Kỳ là “một trò đùa”.
Số liệu hàng quý cho thấy nền kinh tế tăng trưởng 1.2% trong quý đầu tiên, chậm lại so với 1.6% trong tháng 10-12.
Doanh số bán lẻ, một thước đo quan trọng về tiêu dùng, tăng 5.9% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 3 sau khi tăng 4.0% trong tháng 1-2, trong khi tăng trưởng sản lượng nhà máy tăng nhanh lên 7.7% từ 5.9% trong hai tháng đầu năm. Cả hai con số đều vượt dự báo của các nhà phân tích.
Sự tăng trưởng doanh số bán lẻ được thúc đẩy bởi mức tăng trưởng hai con số mạnh mẽ trong doanh số bán đồ điện tử gia dụng và đồ nội thất, nhờ chương trình giao dịch hàng tiêu dùng của chính phủ.
Nhưng sự suy thoái bất động sản của Trung Quốc vẫn là một trở ngại đối với tăng trưởng chung.
Bất động sản giảm 9.9% so với cùng kỳ năm trước trong ba tháng đầu năm, kéo dài mức giảm 9.8% trong tháng 1-2. Giá nhà mới tháng 3 không thay đổi so với tháng trước.
Vẫn còn sức để chơi
Các nhà hoạch định chính sách đã nhiều lần nói rằng đất nước có đủ tài nguyên và công cụ để thúc đẩy nền kinh tế và thủ tướng Lý Khắc Cường tuyên bố sẽ đưa ra nhiều biện pháp hỗ trợ hơn trong tháng này.
Bắc Kinh đã đặt việc thúc đẩy tiêu dùng làm ưu tiên hàng đầu trong năm nay khi họ cố gắng giảm thiểu tác động của thuế quan của chính quyền Trump đối với lĩnh vực thương mại.
Bộ Chính trị Trung Quốc, dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp vào cuối tháng này để đặt ra chương trình nghị sự chính sách cho những tháng tới.
Vào tháng 3, Trung Quốc đã công bố các biện pháp tài khóa, bao gồm cả việc tăng thâm hụt ngân sách hàng năm. Các quan chức đã báo hiệu nhiều biện pháp kích thích tài khóa và tiền tệ hơn để đối phó với những khó khăn gia tăng, theo sau một loạt các bước nới lỏng tiền tệ vào cuối năm ngoái.
Đầu tháng này, Fitch – cơ quan xếp hạng tín dụng – đã hạ bậc xếp hạng tín dụng của chính quyền Trung Quốc, viện dẫn do nợ chính phủ tăng nhanh và rủi ro đối với tài chính công, cho thấy tình thế khó khăn của các nhà hoạch định chính sách nay phải dung hòa giữa mở rộng tiêu dùng và tránh suy thoái thương mại.
reuters
